سبد خرید شما خالی است.
بی کربنات آمونیم چیست؟
بی کربنات آمونیم یک ترکیب شیمیایی‌ست که به صورت طبیعی نیز وجود دارد. این پودر هیچ رنگ و بویی نداشته و به راحتی با آب ترکیب می‌شود؛ همچنین این ماده توانایی حل شدن در الکل یا استون را ندارد. بی کربنات آمونیم (NH۳) قبل از تولید به شکل پودر، به صورت گاز بی‌رنگ با بوی تند است که از یک اتم نیتروژن و سه اتم هیدروژن تشکیل شده است. این ماده در بدن انسان نیز توسط سلول‌ها تولید شده و برای تولید اوره در کبد به کار برده می‌شود. بی کربنات آمونیم اولین بر توسط کیمیاگران مصری که قومی «آمونی» نام داشتند کشف شد. آنان به کمک باکتری‌ها و تخمیر اوره‌ای که از ادرار به دست آورده بودند توانستند آمونیاک مایع را به وجود آوردند؛ که برای شستشوی لباس و پارچه یا پاک کردن زنگ‌‌زدگی از آهن از آن بهره می‌بردند. بی کربنات آمونیم گازی اولین بار توسط جوزف بلک در سال ۱۷۵۶ تولید شد. او از واکنش آمونیوم کلرید با اکسید منیزیم توانست گاز بی کربنات آمونیم را استخراج کرده و در جنگ جهانی اول در ابعاد گسترده از این گاز در آلمان استفاده شد.
در قرن بیستم با ظهور صنعت فولاد، بی کربنات آمونیم از زغال سنگ کوکنیگ نیز به تولید انبوه رسید. امروزه این ماده‌ی شیمیایی به دو صورت خشک و آبدار تولید می‌شود که بی کربنات آمونیم مایع توانایی بسیار زیادی در حل فلزات قلیایی دارد. این پودر قابل اشتعال نیست اما در صورت قرار گرفتن در حرارتی بیش از ۴۰۰ درجه‌ی سانتی گراد تجزیه می‌شود و نیتروژن تولید می‌کند. بی کربنات آمونیم یک ماده‌ی نمکی شکل قلیایی بوده که در محیط‌های اسیدی واکنش نشان داده و بر اثر این واکنش، دی اکسید کربن و گرما آزاد می‌کند که این ویژگی می‌تواند باعث کاهش دمای آب گردد. نام‌های دیگر بی کربنات آمونیم عبارتند از:آمونیاک پودری، آمونیوم هیدروژن کربنات، آمونیوم کربنات اسید، منو آمونیوم کربنات، نمک اسید کربنات منو آمونیوم. این ماده در صنایع مختلف می‌تواند جایگزین داشته باشد؛ مانند: سدیم بی کربنات (جوش شیرین)، پتاسیم بیکربنات، خمیرمایه (کراکرهای نمکی)، مونو کلسیم فسفات .
کاربرد بی کربنات آمونیم
بی کربنات آمونیم یک ماده ملکولی قطبی است که وقتی به خمیر یا آب اضافه می‌شود، تجزیه شده و باعث پف کردن و ورآمدن خمیر می‌شود، و حالتی اسفنجی به کیک می‌دهد و سپس در اثر گرما در حین پخت، تبدیل به گاز هیدروژن شده و هیچ اثری از آن در کیک، شیرینی یا نان باقی نمی‌ماند. از اصلی‌ترین موارد استفاده‌ی بی کربنات آمونیم، بهره‌گیری از آن به عنوان کود است. زمانی که این ماده به کود محصولات کشاورزی اضافه شود، بازده‌ی آن محصول (گندم یا ذرت) بسیار بیشتر می‌گردد و علاوه بر آن از رشد گیاهان هرز و قارچ در سطح زمین زراعی نیز جلوگیری می‌کند. از بی کربنات آمونیم برای درمان آفتابی سوختگی و نیش حشرات نیز می‌توان استفاده کرد و ماده‌ای بسیار مناسب برای تمیز کردن طلا، نقره و جواهرات پلاتین است. در صنایع چوبی نیز بی کربنات آمونیم آبدار برای تیره کردن چوبی که حاوی اسید تانن است استفاده می‌گردد.
خطرات و مضرات بی کربنات آمونیم
قرار گرفتن در برابر حجم زیادی از گاز بی کربنات آمونیم ، باعث آسیب به ریه‌ها شده و حتی می‌تواند منجر به مرگ شود؛ همچنین در درجات مسمومیت خفیف، می‌تواند باعث آسیب به چشم، بینی و گلو گردد. استنشاق گاز بی کربنات آمونیم باعث آسیب به ریه و ایجاد مشکلات تنفسی و درد قفسه سینه می‌شود. همچنین در برخورد با پوست می‌تواند باعث ایجاد سوختگی در سطح وسیعی از پوست شده و بهتر است فرد در هنگام کار با این ماده‌ی شیمیایی با لباس ایمنی، دستکش و ماسک و در فضای باز قرار بگیرد.
